Phân tích on-chain tuần 43/2025 : Lịch sử chu kỳ Bitcoin

Tóm tắt tình hình

Dữ liệu on-chain trong tháng 10/2025 cho thấy động lực tăng trưởng của Bitcoin đang tạm chậm lại, sau khi giá giảm dưới ngưỡng chi phí nắm giữ của nhóm nhà đầu tư ngắn hạn (STH Cost Basis) quanh 113.000 USD. Đồng thời, chỉ báo Realized Volatility 1 tháng giảm mạnh về mức 35%, thấp hơn trung bình lịch sử, cho thấy thị trường đang trong giai đoạn nén biến động — giai đoạn thường xảy ra trước khi hình thành một pha giá mới.

Supply Quantiles Cost Basis Model chỉ ra rằng Bitcoin đang dao động dưới ngưỡng phân vị 0,85 (~108.600 USD) – một mức quan trọng từng đóng vai trò hỗ trợ trong chu kỳ 2021–2022. Nếu thất bại trong việc giữ vùng này, xác suất điều chỉnh kỹ thuật về phân vị 0,75 (~97.500 USD) sẽ gia tăng, tương ứng với chu kỳ tái hấp thụ dòng vốn cũ từ nhóm nhà đầu tư dài hạn.

Bull Market Correction Drawdowns cho thấy các đợt điều chỉnh hiện tại (-23% đến -25%) vẫn nhẹ hơn đáng kể so với trung bình -38% đến -50% của các chu kỳ tăng trưởng trước. Mặt khác, Realized Capital to Valuation Change Ratio (RCVCR), giá trị 90 ngày hiện ở mức ~0,8–0,85, nằm trên ngưỡng 0,75 – vùng được xem là “nóng” của dòng vốn.

Phân tích các chỉ số on-chain

Bull Market Correction Drawdowns đo lường mức độ điều chỉnh giá (tính theo %) của Bitcoin trong từng chu kỳ tăng trưởng kể từ năm 2011. Lịch sử của Bitcoin cho thấy, mọi chu kỳ tăng giá đều tồn tại các pha điều chỉnh trung bình từ 25% đến 60%, đóng vai trò “cơ chế thanh lọc tự nhiên” giúp hấp thụ đòn bẩy và củng cố nền tảng tăng trưởng kế tiếp.

Chu kỳ 2011-2013, là giai đoạn đầu tiên của Bitcoin khi vốn hóa còn thấp, biến động giá cực lớn.

• Mức điều chỉnh trung bình: -50% đến -70%, có lúc chạm -93% trong các cú sập đầu cơ ngắn hạn.

• Tuy nhiên, sau mỗi lần rơi sâu, giá đều hồi phục mạnh, phản ánh sự hình thành của “thị trường non trẻ nhưng tăng trưởng bùng nổ”.

• Cấu trúc này về sau trở thành khuôn mẫu cho các chu kỳ sau.

Chu kỳ 2015–2017, là chu kỳ trưởng thành đầu tiên, được đánh dấu bởi sự gia tăng dòng vốn tổ chức nhỏ lẻ và sự xuất hiện của sàn phái sinh.

• Mức điều chỉnh phổ biến: -30% đến -40%, trung bình -38.2%.

• Thị trường ghi nhận nhiều nhịp giảm ngắn nhưng tốc độ phục hồi nhanh, thể hiện niềm tin cao từ dòng vốn dài hạn.

• Pha điều chỉnh cuối 2017 đạt -39%, mở đường cho đỉnh lịch sử 20.000 USD.

Chu kỳ 2018-2021, chu kỳ đầu tiên Bitcoin được giao dịch rộng rãi trên thị trường tài chính truyền thống, cùng sự ra đời của hợp đồng tương lai CME.

• Mức điều chỉnh trung bình tăng nhẹ, dao động -35% đến -55%, đỉnh điểm là -50% vào tháng 3/2020.

• Cấu trúc điều chỉnh này bộc lộ tính “vĩ mô hóa” của Bitcoin: giá bị ảnh hưởng bởi biến động thanh khoản toàn cầu thay vì chỉ các yếu tố nội tại.

Chu kỳ 2022 đến hiện tại, bắt đầu sau cú sụp giảm năm 2022 (-77%) do khủng hoảng thanh khoản và các sự kiện vĩ mô (FTX, lãi suất Fed, v.v.), đang thể hiện một mô hình điều chỉnh mới – ít sâu nhưng kéo dài hơn.

• Mức điều chỉnh trung bình: -10.1% đến -23.6%, sâu nhất -38.2%, tính từ đáy 2022 đến nay.

• So sánh với chu kỳ 2015–2017, biên độ điều chỉnh giảm 30–40%, phản ánh sự ổn định hơn của dòng vốn tổ chức và sự kiểm soát đòn bẩy cao hơn trong thị trường phái sinh.

Với biên độ điều chỉnh giảm dần qua từng chu kỳ, dữ liệu cho thấy Bitcoin đang bước vào giai đoạn ổn định cấu trúc vốn – nơi các cú sập ngắn hạn không còn mang tính “phá hủy hệ thống” mà chỉ là giai đoạn tái định giá trong xu hướng tăng dài hạn. Đợt điều chỉnh hiện nay chỉ là pha củng cố tự nhiên của chu kỳ tăng, tương tự các giai đoạn giữa 2016 và giữa 2020.

Nếu mô hình lịch sử tiếp tục lặp lại, chu kỳ 2022–2026 có khả năng duy trì quỹ đạo tăng bền vững hơn, biên độ điều chỉnh giảm dần, nhưng thời gian kéo dài hơn, phản ánh sự trưởng thành của thị trường và sự thống trị của dòng vốn tổ chức.

Price Performance Since Cycle ATH đo lường hiệu suất giá của Bitcoin kể từ đỉnh chu kỳ trước đó (All-Time High – ATH) nhằm xác định tốc độ phục hồi, biên độ tăng trưởng và mức độ bền vững của chu kỳ hiện tại so với các giai đoạn lịch sử.

Trong lịch sử, mỗi chu kỳ tăng giá của Bitcoin đều thể hiện một quỹ đạo phục hồi theo mô hình logarit, trong đó thời gian phục hồi kể từ đỉnh cũ thường kéo dài từ 12–24 tháng, và mức tăng trưởng tích lũy trung bình đạt từ 6–20 lần so với đáy chu kỳ. Đồ thị thể hiện rõ sự khác biệt giữa bốn chu kỳ lớn:

• 2011–2013 : Tăng trưởng bùng nổ, hiệu suất phi tuyến, đỉnh gấp 20 lần.

• 2013–2017 : Tăng trưởng ổn định, mở rộng mạng lưới người dùng và vốn hóa.

• 2017–2021 : Tích hợp tổ chức tài chính, nhưng biến động mạnh bởi đòn bẩy.

• 2021 - hiện tại : Chu kỳ hiện tại, biểu hiện tăng trưởng chậm hơn nhưng ổn định hơn, phản ánh tính trưởng thành và hiệu quả vốn cao hơn của thị trường.

Giá Bitcoin hiện giao dịch quanh $111,000, tương đương gấp 3,2 lần so với đáy chu kỳ năm 2022 ($17,500). Tốc độ tăng trung bình năm 2025 đạt +85% YTD, thấp hơn đỉnh 2017 cùng kỳ (khoảng +210%) nhưng cao hơn năm 2019 (+60%). Chu kỳ hiện tại (2021+) đã bước vào tháng thứ 46 kể từ đỉnh chu kỳ trước (2021), tức là đang tiến sâu vào pha mở rộng trung kỳ – giai đoạn lịch sử thường chứng kiến quá trình phân phối lợi nhuận của nhà đầu tư dài hạn.

Sau cú điều chỉnh mạnh năm 2022 (-77%), Bitcoin bắt đầu giai đoạn phục hồi đều đặn với biên độ 8–12%/tháng, không còn xuất hiện các pha tăng thẳng đứng như 2017. Điều này thể hiện sự bền vững của cầu đầu tư dài hạn, khi dòng tiền không đến từ FOMO cá nhân mà chủ yếu từ tích lũy chiến lược của các tổ chức.

Tỷ lệ phục hồi giá hiện tại đạt 0.82 (tức giá hiện cao hơn 82% so với đỉnh 2021). So với cùng thời điểm trong chu kỳ 2017–2021, chỉ số này mới ở mức tương đương tháng 9/2020, cho thấy vẫn còn dư địa tăng trưởng đáng kể nếu xu hướng lịch sử lặp lại. Nếu mô hình logarit của các chu kỳ trước duy trì, giá mục tiêu của pha mở rộng hiện tại có thể đạt vùng $160,000–$180,000 trước khi bước vào chu kỳ điều chỉnh lớn tiếp theo.

Actively Traded Supply đo lường khối lượng Bitcoin thực sự được giao dịch trên chuỗi trong một khoảng thời gian ngắn (dưới 1 tháng, dưới 1 tuần). Đây là thước đo quan trọng phản ánh mức độ lưu thông, tính thanh khoản, và cường độ hoạt động của nhà đầu tư ngắn hạn trong hệ sinh thái Bitcoin.

Dữ liệu hiện tại cho thấy, tính đến cuối tháng 10 năm 2025, lượng cung Bitcoin được giao dịch tích cực duy trì ở mức thấp lịch sử, chỉ khoảng 1,87 triệu BTC (<9,5% tổng cung lưu hành) – đây là mức thấp tương đương giai đoạn giữa năm 2016 và cuối năm 2020, hai thời điểm ngay trước các chu kỳ tăng trưởng mạnh mẽ.

Lượng Bitcoin được nắm giữ dưới 155 ngày (STH) hiện ở mức 2,96 triệu BTC, giảm hơn 25% so với đỉnh tháng 3/2024 (khoảng 3,9 triệu BTC). Sự suy giảm liên tục của STH Supply cho thấy thị trường đang bước vào pha tích lũy bền vững, khi phần lớn nhà đầu tư ngắn hạn hoặc đã rời khỏi thị trường, hoặc chuyển sang trạng thái nắm giữ dài hạn.

• Warm Supply (<1 tháng): Hiện dao động quanh 1,45 triệu BTC, tương đương 6,8% tổng cung lưu hành. So với giai đoạn đỉnh 2021 (~4,2 triệu BTC), con số này giảm hơn 65%, cho thấy hoạt động mua bán ngắn hạn đã thu hẹp đáng kể.

• Hot Supply (<1 tuần): Hiện chỉ còn khoảng 0,48 triệu BTC, tương đương 2,3% tổng cung, là mức thấp nhất kể từ đầu năm 2013.

Sự co hẹp của “Hot Supply” không chỉ phản ánh tâm lý thận trọng sau biến động tháng 8–9/2025 mà còn cho thấy áp lực bán tức thời trên thị trường gần như đã cạn kiệt. Bitcoin đang trong trạng thái “thắt chặt thanh khoản” tự nhiên — khi phần lớn nguồn cung đã nằm yên trong ví dài hạn và ít có khuynh hướng bán ra.

Trong lịch sử Bitcoin, các giai đoạn mà nguồn cung hoạt động rơi xuống vùng đáy dưới 10% luôn trùng khớp với các chu kỳ tích lũy cuối pha điều chỉnh. Điểm khác biệt lớn trong chu kỳ hiện tại là cấu trúc sở hữu đã chuyển dịch mạnh về tay tổ chức và quỹ ETF, khiến thanh khoản tự do trên chuỗi giảm nhanh hơn, trong khi độ tập trung nguồn cung tại ví lưu ký lớn tăng mạnh.

Từ góc độ định lượng, cấu trúc nguồn cung hiện tại của Bitcoin phù hợp với mô hình tái tích lũy hậu halving, khi giá thường bước vào vùng ổn định kéo dài 3–6 tháng trước khi khởi động chu kỳ mở rộng. Nếu lịch sử tiếp tục lặp lại, mức độ hoạt động thấp hiện tại sẽ là tiền đề cho giai đoạn tăng trưởng tiếp theo trong nửa cuối năm 2026, khi thanh khoản mới bắt đầu quay trở lại và nguồn cung bị khóa chặt trở thành động lực thúc đẩy giá.

Drawdown from ATH for Realized Cap (mức suy giảm của Giá trị vốn hoá thực – Realized Cap so với đỉnh lịch sử) đang duy trì gần 0% sau nhịp điều chỉnh giá giao ngay gần đây, trong khi Realized Cap tiếp tục đứng ở vùng đỉnh mới xấp xỉ 1,15–1,20 nghìn tỷ USD. Cấu trúc này khẳng định:

(i) Dòng vốn vào mạng lưới ròng vẫn dương.

(ii) Phần lớn coin đang được định giá lại ở mặt bằng chi phí cao hơn.

(iii) Cú điều chỉnh vừa qua không phá vỡ nền cơ bản.

Realized Cap ở vùng ~1,15–1,20 nghìn tỷ USD, drawdown quanh −1% đến −3% sau nhịp giảm dưới cụm chi phí $117k–$114k. Nghĩa là chỉ có suy giảm rất nông so với đỉnh gần nhất của vốn hoá thực. Realized Cap tăng lên đỉnh mới đồng nghĩa giá vốn bình quân của mạng lưới tiếp tục được kéo cao. Mỗi coin chuyển tay gần đây có chi phí vào cao hơn, làm dày nền hỗ trợ.

Khi giá giao ngay lùi mạnh mà drawdown của Realized Cap chỉ co về vài phần trăm, cấu trúc điển hình là “reset đòn bẩy – không phải tháo chạy vốn”. Sự khác biệt với 2021–2022 nằm ở việc không xuất hiện chuỗi ngày giảm mạnh Realized Cap (dấu hiệu phân phối cưỡng bức).

Realized Cap lập đỉnh – drawdown nông chứng thực rằng dòng tiền cơ bản vẫn neo chặt trong mạng lưới. Nhịp giảm giá giao ngay gần đây chỉ mang tính tái cân bằng đòn bẩy và tâm lý, không phải giai đoạn rút vốn chu kỳ. Khi ETF/spot quay lại vào ròng ổn định, xác suất cao thị trường sẽ tiếp diễn xu hướng tăng trên nền tảng chi phí được nâng cao và rủi ro hệ thống thấp.

Sự kiện Halving của Bitcoin luôn là tâm điểm trong mỗi chu kỳ thị trường, đóng vai trò như một cơ chế khởi động cho chu kỳ tăng trưởng tiếp theo. Number of Days Until Halving cho thấy rõ mối tương quan lịch sử giữa số ngày còn lại đến kỳ Halving và hành vi giá, trong đó mỗi giai đoạn giảm mạnh số ngày (đặc biệt khi còn khoảng 700–800 ngày) thường đi kèm với sự điều chỉnh giá sâu trước khi chu kỳ tăng trưởng mới hình thành.

Hiện tại, chúng ta đang ở giai đoạn trung kỳ của chu kỳ Halving 2024–2028, với Bitcoin giao dịch quanh mức $110,000–115,000 và còn khoảng 720 ngày đến Halving tiếp theo, phản ánh cấu trúc thị trường tương tự giai đoạn 2017 và 2020.

Xét trong các chu kỳ trước, khi số ngày đến Halving giảm xuống dưới mốc 1,000, thị trường thường bước vào pha tái định giá trung hạn.

• Chu kỳ 2013–2016: Bitcoin giảm ~75% sau đỉnh đầu tiên, sau đó tích lũy quanh 600–700 ngày trước Halving.

• Chu kỳ 2017–2020: Mức điều chỉnh trung kỳ -60% hình thành ở 720 ngày trước Halving.

• Chu kỳ 2020–2024: Giai đoạn điều chỉnh sâu từ $69,000 xuống $15,500 diễn ra trong cùng vùng 750 ngày, trước khi thị trường đảo chiều mạnh mẽ.

Dữ liệu hiện tại cho thấy một chu kỳ tương tự đang lặp lại, với độ trễ ước tính khoảng 680–750 ngày trước khi nguồn cung giảm thực sự ảnh hưởng đến cấu trúc cầu. Sự trùng hợp này củng cố giả thuyết rằng Bitcoin vẫn tuân theo chu trình cung khan hiếm định kỳ, được duy trì bởi cơ chế Halving.

Khi đặt ba chu kỳ gần nhất (2013, 2017, 2021) lên cùng trục thời gian, có thể thấy rằng Bitcoin thường đạt đỉnh cục bộ trong khoảng 550–750 ngày sau Halving. Chu kỳ hiện tại vẫn nằm trong khung thời gian đó, hàm ý rằng thị trường đang ở giữa pha mở rộng (expansion phase) thay vì pha phân phối (distribution phase). Mức tăng trưởng kể từ đáy 2022 đến nay đạt +690%, thấp hơn so với mức +980% của chu kỳ 2017 tại cùng thời điểm, cho thấy dư địa tăng trưởng vẫn còn đáng kể trong dài hạn.

RCVCR (bản 90 ngày) hiện duy trì trên ngưỡng cảnh báo 0,75, quanh ~0,8–0,85, cho thấy phần tăng/giảm của vốn hóa thị trường đang được “nuôi” bởi dòng vốn mới với cường độ cao hơn mức cân bằng dài hạn.

Trong lịch sử, các cụm giá trị >0,75 luôn gắn với pha bứt tốc – hạ nhiệt của chu kỳ; khi tăng quá lâu trên ngưỡng này, thị trường thường cần một đợt tái cân bằng -10% đến -25% để hấp thụ lượng lời hiện hữu trước khi tiếp tục xu hướng. Ở thì hiện tại, cấu trúc vốn khỏe nhưng nóng, ưu tiên kịch bản tái nén/điều chỉnh kỹ thuật hơn là đảo chiều chu kỳ.

Khi RCVCR ở vùng 0,8–0,85, tỷ trọng lời chưa thực hiện trong hệ thống cao; chỉ cần cầu biên suy yếu (ETF/spot chững lại), áp lực hiện thực hóa lợi nhuận có thể kích hoạt điều chỉnh kỹ thuật.

Cường độ vốn “nóng” cao khiến biến động ngắn hạn nhạy với funding/ELR. Với đòn bẩy đã được rửa trôi gần đây, nền tảng rủi ro hệ thống thấp, nên các nhịp điều chỉnh từ vùng RCVCR cao có xu hướng có trật tự hơn các giai đoạn 2021.

RCVCR đang ở trạng thái “nóng nhưng khỏe” dòng vốn thật vẫn nuôi định giá, song độ nhạy với chốt lời đã tăng. Kịch bản cơ sở cho trung hạn là tái nén/điều chỉnh kỹ thuật trong giới hạn, nhằm giảm nhiệt chỉ báo về vùng 0,5–0,6 mà không phá vỡ xu hướng lớn.

Đánh giá và kết luận

So sánh hiệu suất giá kể từ đỉnh chu kỳ (Price Performance Since Cycle ATH), Bitcoin năm 2025 đang bám sát mô hình 2017 nhưng dịch pha chậm hơn khoảng 4–6 tháng. Mức phục hồi tính từ đáy chu kỳ đạt khoảng +370%, thấp hơn so với +520% của năm 2017 tại cùng giai đoạn, cho thấy chu kỳ hiện tại tăng trưởng chậm và ổn định hơn, phản ánh rõ sự trưởng thành của thị trường.

Chỉ số Realized Capital to Valuation Change Ratio (RCVCR) – đo lường tốc độ thay đổi của vốn thực so với định giá – hiện đang ở vùng 0,8–0,85, tương đương với các đỉnh phân phối trong quá khứ. Điều này phản ánh áp lực chốt lời ngắn hạn gia tăng, song chưa tạo ra tín hiệu đảo chiều cấu trúc.

Theo Number of Days Until Next Halving, hiện tại thị trường đang ở nửa sau của chu kỳ post-halving 2024, với khoảng 750 ngày còn lại đến kỳ Halving kế tiếp (2028).

Trong ba chu kỳ trước, giai đoạn giữa này luôn là thời điểm Bitcoin bước vào pha tái tích lũy – tái cân bằng cung cầu, trước khi mở rộng mạnh mẽ trong 12–18 tháng kế tiếp.

Cấu trúc giá hiện tại, với các pha điều chỉnh nông và độ biến động thấp, hoàn toàn tương đồng với các chu kỳ 2016–2017 và 2020–2021.

Từ góc độ học thuật, chu kỳ hiện tại đang lặp lại mẫu hình mở rộng chậm – ổn định – bền vững, tương tự mô hình 2016–2018 nhưng với biên độ biến động thấp hơn và thời gian kéo dài hơn. Do đó, Bitcoin nhiều khả năng đang ở pha giữa của siêu chu kỳ (mid-expansion phase) – nơi thị trường tái cân bằng để chuẩn bị cho sóng tăng cuối cùng hướng đến vùng giá 130.000–150.000 USD trong năm 2026.

Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm: Thông tin được trình bày trong bài viết này là nhận định cá nhân của tác giả trong lĩnh vực tiền mã hóa. Đây hoàn toàn không phải là lời khuyên tài chính hay đầu tư. Mọi quyết định đầu tư đều nên dựa trên sự cân nhắc kỹ lưỡng danh mục cá nhân và mức độ chấp nhận rủi ro của bạn. Quan điểm trong bài viết không đại diện cho lập trường chính thức của nền tảng. Chúng tôi khuyến nghị người đọc tự nghiên cứu và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi đưa ra bất kỳ quyết định đầu tư nào.

API & Data : Glassnode

Tổng hợp và phân tích bởi HCCVenture

Tham gia tổ chức HCCVenture tại đây : https://linktr.ee/holdcoincventure