Cộng đồng Uniswap phê duyệt đề xuất ngân sách 165 triệu USD: Bước ngoặt cho hệ sinh thái và cơ chế chia phí

Vào ngày 20 tháng 3 năm 2025, cộng đồng Uniswap – sàn giao dịch phi tập trung (DEX) hàng đầu trên blockchain Ethereum – đã chính thức thông qua hai đề xuất quản trị quan trọng thông qua bỏ phiếu on-chain. Đáng chú ý nhất là đề xuất phân bổ ngân sách 165,5 triệu USD cho Uniswap Foundation, nhằm thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái và chuẩn bị triển khai cơ chế “chia phí” (fee-sharing)

TIN TỨC

3/20/20256 phút đọc

Nội dung đề xuất ngân sách 165,5 triệu USD

Theo thông báo chính thức, khoản ngân sách 165,5 triệu USD sẽ được phân bổ như sau:

  • 95,2 triệu USD dành cho các khoản tài trợ (grants), hỗ trợ các dự án và nhà phát triển xây dựng trên Uniswap, từ đó thúc đẩy đổi mới trong hệ sinh thái.

  • 25,1 triệu USD được sử dụng cho chi phí vận hành của Uniswap Foundation, đảm bảo tổ chức này có đủ nguồn lực để duy trì và phát triển giao thức.

  • 45 triệu USD sẽ dùng để khuyến khích thanh khoản (liquidity incentives), nhằm thu hút thêm người dùng và nhà cung cấp thanh khoản (liquidity providers) tham gia vào các pool giao dịch.

Ngoài ra, một đề xuất thứ hai liên quan đến việc tái cấu trúc pháp lý cũng được thông qua, với mục tiêu tối ưu hóa cách Uniswap Foundation quản lý nguồn vốn và tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành tại Mỹ. Hai đề xuất này nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng, với tỷ lệ tán thành lần lượt là 99,99% và 100%, cho thấy sự đồng thuận cao trong việc định hướng tương lai của Uniswap.

Bối cảnh: Uniswap đối mặt với thách thức tăng trưởng

Sự phê duyệt này diễn ra trong bối cảnh Uniswap đang phải đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng từ các sàn DEX khác như PancakeSwap hay SushiSwap, cùng với những thách thức nội tại sau khi ra mắt Uniswap v4 và Unichain – blockchain Layer 2 riêng của dự án. Dữ liệu cho thấy:

  • Tổng giá trị khóa (TVL) của Uniswap v4 hiện chỉ đạt khoảng 85 triệu USD sau hơn một tháng ra mắt, thấp hơn kỳ vọng.

  • Unichain, được kỳ vọng sẽ cải thiện tốc độ và giảm chi phí giao dịch, cũng chỉ ghi nhận TVL khiêm tốn 8,2 triệu USD.

Những con số này cho thấy Uniswap cần một cú hích mạnh mẽ để lấy lại đà tăng trưởng và củng cố vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực DeFi. Khoản ngân sách 165,5 triệu USD được xem là “liều thuốc” chiến lược để giải quyết vấn đề này, vừa hỗ trợ phát triển công nghệ, vừa khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.

Cơ chế chia phí: Động lực lớn cho người dùng và nhà đầu tư

Một trong những điểm nhấn quan trọng của sự kiện này là việc Uniswap chuẩn bị kích hoạt cơ chế chia phí – một tính năng đã được cộng đồng thảo luận sôi nổi từ đầu năm 2024. Trước đây, toàn bộ phí giao dịch (thường là 0,3% mỗi giao dịch swap) được phân bổ cho các nhà cung cấp thanh khoản. Với cơ chế mới, một phần phí này có thể được chia sẻ cho những người nắm giữ token UNI, biến UNI từ một token quản trị đơn thuần thành một tài sản mang lại lợi nhuận thụ động.

Động thái này không chỉ gia tăng giá trị thực tế của token UNI mà còn tạo động lực để cộng đồng tham gia sâu hơn vào quá trình quản trị và staking. Sau khi tin tức được công bố, giá UNI đã tăng 7%, chạm mức 6,76 USD, trong khi lãi suất mở (open interest) trên thị trường phái sinh tăng 17% lên 196 triệu USD, phản ánh sự lạc quan của nhà đầu tư.

Ý nghĩa đối với hệ sinh thái Uniswap và thị trường DeFi

Sự kiện này mang lại nhiều tác động tích cực:

  • Thúc đẩy đổi mới: Với 95,2 triệu USD dành cho các khoản tài trợ, Uniswap có thể hỗ trợ các dự án sáng tạo, từ giao diện người dùng mới đến các ứng dụng tích hợp đa chuỗi, qua đó mở rộng phạm vi ảnh hưởng của mình.

  • Củng cố tính thanh khoản: 45 triệu USD dành cho các chương trình khuyến khích sẽ giúp tăng TVL và khối lượng giao dịch, đặc biệt trên Uniswap v4 và Unichain, vốn đang cần sự bứt phá.

  • Tín hiệu cho thị trường: Sự tham gia tích cực của cộng đồng trong việc phê duyệt ngân sách lớn như vậy là minh chứng cho sức mạnh của quản trị phi tập trung, đồng thời gửi thông điệp rằng Uniswap vẫn là một thế lực không thể xem nhẹ trong DeFi.

Tuy nhiên, cũng có những lo ngại. Một số ý kiến cho rằng việc phân bổ một khoản ngân sách lớn như vậy có thể dẫn đến áp lực bán UNI nếu Uniswap Foundation thanh lý token để quy đổi sang stablecoin hoặc các tài sản khác. Điều này đòi hỏi tổ chức phải có chiến lược quản lý quỹ minh bạch và hiệu quả để tránh tác động tiêu cực đến thị trường.

Tác động tiềm tàng đến cộng đồng và giá UNI

Đối với cộng đồng Uniswap, sự kiện này là một bước tiến lớn trong việc hiện thực hóa tầm nhìn “phi tập trung hóa hoàn toàn”. Cơ chế chia phí, nếu được triển khai thành công, có thể biến UNI thành một trong những token DeFi hấp dẫn nhất, cạnh tranh trực tiếp với các dự án như Curve (CRV) hay Aave (AAVE).

Về mặt thị trường, giá UNI có thể tiếp tục hưởng lợi trong ngắn hạn nhờ tâm lý tích cực. Tuy nhiên, mức tăng bền vững sẽ phụ thuộc vào việc Uniswap Foundation sử dụng ngân sách hiệu quả như thế nào và thời điểm chính xác cơ chế chia phí được kích hoạt. Nếu thành công, Uniswap không chỉ củng cố vị thế mà còn đặt nền móng cho một giai đoạn tăng trưởng mới của DeFi.

Kết luận

Việc cộng đồng Uniswap phê duyệt ngân sách 165,5 triệu USD và chuẩn bị triển khai cơ chế chia phí là một bước ngoặt quan trọng, khẳng định tham vọng dẫn đầu của dự án trong không gian blockchain. Đây không chỉ là câu chuyện về tài chính mà còn là minh chứng cho sức mạnh của quản trị cộng đồng trong việc định hình tương lai của một giao thức phi tập trung.

Với nguồn lực mới, Uniswap có cơ hội vượt qua những thách thức hiện tại, từ việc cải thiện hiệu suất của v4 và Unichain đến việc thu hút thêm người dùng và nhà phát triển. Liệu đây có phải là “cú hích” để Uniswap lấy lại ánh hào quang của mình trong kỷ nguyên DeFi? Thời gian sẽ cho chúng ta câu trả lời.